Alleluja

^* Słów „i chwała” brak w Kodeksie Synajskim

Księga Objawienia, która w popularnym odbiorze kojarzona jest przede wszystkim z ponurymi obrazami katastrof towarzyszących tzw. końcowi świata, okazuje się zbiorem wielu pieśni wielbiących Boga. Na tej między innymi podstawie niektórzy bibliści snują teorie, że zawiera ona tekst liturgiczny przygotowany do wykorzystania w ramach specjalnych nabożeństw. Trudno powiedzieć, czy mają rację. Gdyby jednak tak było, to wspomniane pieśni, podniosłe hymny na cześć Boga, mogłyby być recytowane lub śpiewane przez chóry albo nawet całość zgromadzenia.

A jest tych scen zbiorowego wielbienia Boga w Księdze Objawienia siedem. Podniosła i złożona pieśń na cześć Pana, który sprawiedliwie osądził i ukarał nierządnicę – Babilon, jest siódmą i ostatnią z nich. Pierwsze dwa hymny pojawiają się w początkowej wizji tronu Boga. (1) Najpierw wielbią Go cztery zwierzęta i starcy (Obj. 4:9-11), a następnie (2) nową pieśń na cześć Baranka inicjują starcy, do których dołączają dalsze kręgi Bożej chwały – aniołowie i całe stworzenie (Obj. 5:9-13), na co zwierzęta odpowiadają „amen”.

Po otwarciu szóstej pieczęci (3) hymn chwały wznoszony jest przez wielki lud w białych szatach i z palmami w rękach, zgromadzony ze wszystkich narodów (Obj. 7:9-12). Siódmemu trąbieniu towarzyszy (4) śpiew starców wielbiących Boga za przejęcie władzy nad światem (Obj. 11:17).

Najsłynniejszy jest chyba (5) hymn ze sceny ukazującej Baranka stojącego na górze Syjon wraz z ogromnym chórem składającym się ze 144 tysięcy śpiewaków. Intonują oni nową pieśń przy akompaniamencie orkiestry harf z nieba (Obj. 14:1-5). Słowa tego wyjątkowo trudnego utworu nie zostały zapisane. Być może była to wokaliza bez tekstu. Zapisana za to została (6) pieśń Mojżesza i Baranka śpiewana przy szklanym morzu przez zwycięzców nad bestią (Obj. 15:3-4).

Siódma i ostatnia pieśń ma najbardziej złożoną strukturę. Najpierw wielki chór na niebie śpiewa pierwszą zwrotkę:

1. Alleluja! Zbawienie i cześć, i moc Panu, naszemu Bogu.
Bo jego wyroki są prawdziwe i sprawiedliwe,
gdyż osądził wielką nierządnicę, która skaziła ziemię swoim nierządem,
i pomścił krew jej* sług z jej ręki.

^* wg Kodeksu Synajskiego

Po dramatycznej zapewne pauzie dodany zostaje groźny wers:

2. Alleluja! A jej dym wznosi się na wieki wieków.

Na co starcy i zwierzęta kłaniają się Bogu i dośpiewują:

3. Amen, Alleluja!

Następnie z nieba dobiegają głosy wzywające do chwalenia Boga. Według Kodeksu Synajskiego jest ich wiele, więc stanowią jakby oddzielny chór, śpiewający:

4. Chwalcie naszego Boga wszyscy jego słudzy
ci, którzy się go boicie, i mali, i wielcy.

I w tym momencie do śpiewu dołączają wszyscy, którzy uznają Boga za króla, a pieśń przeradza się w weselny hymn na cześć nowożeńców – Baranka i Jego Oblubienicy:

5. Alleluja, bo objął królestwo Pan Bóg Wszechmogący.
Cieszmy się i radujmy, i oddajmy mu chwałę,
bo nadeszło wesele Baranka,
a jego małżonka się przygotowała.

Następny dwuwers mógłby zostać uznany za wtrącony opis weselnej sceny, wydaje się jednak, że jest to dalszy ciąg pieśni weselnej, opiewający urodę oblubienicy w olśniewająco białych szatach:

6. I dano jej ubrać się w bisior czysty i lśniący,
bo bisior to sprawiedliwość świętych.

Na tym kończy się sześcioelementowy utwór wykonywany przez trzy lub cztery chóry rozmieszczone na niebiańskich balkonach. Wydaje się, że chóry* określane mianem wielkiego ludu lub tłumu nie są jakimiś sprecyzowanymi, wyróżnionymi grupami, lecz składają się ze wszystkich sług Boga, którzy najpierw doceniają Jego sprawiedliwość w osądzeniu nierządnicy, a następnie okazują Mu respekt jako wszechmogącemu królowi całego świata.

^* Piątą frazę może wykonywać inny zespół, większy niż ten, który inicjuje całą scenę.

Pieśń ta ma dwie skontrastowane części tematyczne, przedzielone frazą „Amen Alleluja”. Pierwsza odnosi się do osądzenia nierządnicy, druga zaś wychwala oblubienicę Baranka. Nierządnica ubrana była w krwawoczerwoną szatę ozdobioną złotem i klejnotami. Oblubienica lśni czystością i bielą. Nierządnica była pijana krwią, oblubienicę zdobi sprawiedliwość świętych.

Siódma część symfonii Bożej chwały nie kończy się potępieniem zła. W wielkim finale opiewana jest sprawiedliwość świętych ludzi, którzy pomimo niekorzystnych warunków, prześladowań czy nawet perspektywy męczeńskiej śmierci gotowi byli podążać za Barankiem, dokądkolwiek On idzie (Obj. 14:4). Satysfakcja z osądzenia i ukarania zła przeradza się w radość z uczestniczenia w inauguracji panowania Boga oraz w weselu królewskiego Syna.

Czterokrotne „alleluja, chwalcie PANA”, które zabrzmi wszechogarniającym, doniosłym głosem wielu istot na niebie, obwieści panowanie Boga oraz gody Baranka. W ich królestwie bez końca chwała będzie oddawana Bogu już zawsze. O mieście przystrojonym jak oblubienica napisane jest bowiem, że narody, które będą zbawione, będą chodziły w jego świetle, a królowie ziemi wniosą do niego swoją chwałę i cześć (Obj. 21:24).

Najważniejsze pojęcia i zagadnienia

1. Księga Objawienia zawiera siedem scen, w których śpiewane są pieśni na chwałę Boga i Baranka oraz Jego oblubienicy.
2. Siódmy hymn skomponowany został na trzy lub cztery chóry, najpierw wielbiące Boga za osądzenie nierządnicy, a potem opiewające oblubienicę Baranka odzianą w sprawiedliwość świętych.
3. W wielbieniu towarzyszącym inauguracji królowania Boga oraz godom Baranka uczestniczyć będą wielkie tłumy.

W następnym odcinku: Gody Baranka – czyli błogosławieni weselnicy