„Cząstkowa jest nasza wiedza...”

16 grudzień 2016

„Cząstkowa jest nasza wiedza...”

Autor:
Beniamin Pogoda

(I Kor. 13:9)

Czy możliwym jest wypracowanie jednolitego rozumienia słów świętego Pawła o zmartwychwstaniu (1 Kor. 15:51 – zob. ePatmos z 9 grudnia 2016 r. Czy wszyscy będziemy przemienieni?), czy też pozostać musimy przy tezie zawartej w tytule?

Lektura tekstu greckiego da nam następujące odkrycie: Kodeks Synajski (ów sławny pergamin z IV stulecia, odkryty przez Tischendorfa, najstarszy spośród kompletnych kodeksów – zawiera prawie cały tekst Nowego Testamentu) podaje werset ten w brzmieniu: Wszyscy zaśniemy, lecz nie wszyscy będziemy przemienieni. Taki sam zapis znajdziemy w Reskrypcie Efrema i pierwotnej wersji Kodeksu Aleksandryjskiego (oba z V wieku). Na drugim biegunie – Kodeks Watykański, równie dawny, jak Synajski (IV wiek) ma wersję dokładnie przeciwną: Nie wszyscy zaśniemy, ale wszyscy będziemy przemienieni. Kodeks Claromontanus (najpóźniejszy z nich – pochodzi z VI wieku) zawiera inny jeszcze wariant: Wszyscy zmartwychwstaniemy, lecz nie wszyscy będziemy przemienieni, ale tekst pierwotny został usunięty i na jego miejscu zapisano słowa identyczne z wersją Kodeksu Watykańskiego (sporządzony na pergaminie napis pozostawia trwały ślad – można go wprawdzie zatrzeć i zastąpić innym, ale stare litery dają się odczytać, stąd możliwe jest odtworzenie wersji pierwotnej i naniesionej na nim korekty). Mamy więc trzy warianty tekstowe, z czego jeden niepewny; ale – jeśliby ktoś uznał sprawę za nie dość złożoną – postąpimy dalej. Obok tej wielkiej piątki kodeksów pergaminowych, tzw. uncjalnych (nazwa od wielkich liter alfabetu greckiego) mamy też fragmenty Biblii spisane na papirusie, niestety – bardzo niekompletne, za to niektóre z nich są bardzo dawne, dawniejsze, niż uncjalne. W muzeum w Dublinie przechowywany jest papirus, od nazwiska odkrywcy zwany Chester Beatty, datowany na 200 rok po narodzeniu Chrystusa – najstarszy zachowany zbiór listów Apostoła Pawła. Tenże papirus ma inny jeszcze tekst: Nie wszyscy zaśniemy, nie wszyscy będziemy przemienieni. Rzecz ciekawa – pierwotny zapis Kodeksu Aleksandryjskiego z V wieku został skorygowany, a korekta jest zgodna z tekstem Chester Beatty. Ostatecznie znajdujemy cztery warianty tekstowe, trzy z nich – co najmniej równie dawne; rozstrzygnąć tę kwestię jednoznacznie nie jest rzeczą prostą. A czy jest w ogóle możliwą?

Nota bene (łac. zauważ tę rzecz dobrze) – bynajmniej nie ułatwi nam zrozumienia fakt, że równie znaczący tekst o zmartwychwstaniu, tym razem z Księgi Objawienia: Inni z umarłych nie ożyli, aż się dopełniło tysiąc lat (r. 20:5) znajduje się wprawdzie w rękopisach późniejszych, niż IV stulecie, ale nie ma go w najstarszym Kodeksie Synajskim – zaś równie dawny Kodeks Watykański nic tu nie pomoże, nie zawiera bowiem Księgi Objawienia. Czy jest rzeczą właściwą otwarcie przyznać się do bezradności i oświadczyć za Apostołem Pawłem: Teraz poznanie moje jest cząstkowe?Teraz bowiem widzimy jakby przez zwierciadło i niby w zagadce – ale wówczas twarzą w twarz (1 Kor. 13:12).



© | ePatmos.pl