Ile lat trwał wiek sędziów? (3)

SYNCHRONIZM „480 LAT” - nie chodzi tu o długość czasu Sędziów, lecz o dopasowanie przedstawionych zdarzeń do świadectwa 1 Księgi Królewskiej 6:1. W ten sposób na omawianą kwestię spogląda np. br. David Rice w pracach „Strumień czasu”^[2] oraz „Czas i proroctwa”^[3]. Podobnie patrzę i ja, z niewielkimi rozbieżnościami.

Brat Rice w swojej chronologii okresu Sędziów zauważył, że

•  w Księdze Sędziów istnieje wewnętrzne świadectwo długości tego okresu – mianowicie Sdz 11:26, gdzie Jefte w poselstwie do króla Ammonitów określa długość pobytu Izraelitów w Zajordaniu. Stwierdza on tam, że Hebrajczycy mieszkają tam (po wytępieniu Oga i Sychona) już 300 lat. Datę tę odczytuje „sztywno”, tj. uznaje ten okres za dokładnie 300 lat.
• Sdz 10:6-16 to prolog do ostatniego okresu dziejów Sędziów, a mianowicie do występującego równocześnie (po smierci Jaira) ucisku ze strony Ammonitów i Filistynów. Sprawą Ammonitów autor Księgi zajmuje się w rozdziałach 10-11, a niewolą filistyńską w r. 13-16. Wyzwolenie z opresji filistyńskiej nie jest opisane – księgę zamykają dwa dodatki – o odstępstwie Dana i o wojnie domowej w Izraelu.  Temat został podjęty w 1 Księdze Samuela, z tym, że najpierw pisarz wraca do wcześniejszych lat, aby wprowadzić sylwetki helego i Samuela. Czterdziestoletnia niewola kończy się w momencie, gdy 20 lat po klęsce pod Eben-Haezer sędzią staje się Samuel.

Zastrzeżenia:

• Ogólnie z poglądem DR się zgadzam. Nie wiadomo tylko, czy Jefte uważa okres pobytu Izraelitów w ziemi zajordańskiej za dokładnie 300 lat. Być może było to uogólnienie – tak osobiście myślę. Zadowalając się tym świadectwem (Sdz 11:26) brat DR nie podał obliczenia lat od zajęcia Zajordania do Jeftego. Gdyby jednak to zrobić - zsumować liniowo czas do Jeftego, to wychodzi 308 lat bez uwzględnienia „dożywania” Jozuego i starszych, a razem z tymi okresami – trzysta kilkadziesiąt lat. Zachodzi więc potrzeba poszukania innego synchronizmu, w okresie od zajęcia Zajordania przez Izrael do wystąpienia Jeftego.

Dlatego poniżej przedstawiam własną teorię okresu Sędziów z uwzględnieniem obydwu równoległości. Opieram się na przyświecającym także pozostałym braciom założeniu, że między poszczególnymi okresami sędziowania i ucisku nie było trwających długo „międzyczasów”, kiedy to Izraelici grzeszyli, ściągając na siebie kolejny ucisk, lecz wszystko to było ujęte w okresach, wspomnianych przez autora Księgi Sędziów. Grzech Izraelitów wyobrażam sobie w ten sposób, że trwał niemal nieprzerwanie z różnym nasileniem, ale był ukrócany (może nawet i całkowicie) przez urzędujących sędziów, a po ich zgonie Izraelici dawali upust swoim długo wstrzymywanym żądzom, prowokując gniew Boży, który szybko na nich spadał. A zatem obowiązują sekwencje, o których mowi sama Księga i nie ma „ukrytych” lat bez sędziego i bez ucisku.

Jeśli chodzi o równoległe sędziowanie, to dzieje się tak w myśl tej teorii w dwóch okresach:

1. Sędziowanie Debory w Kanaanie i Gedeona w Zajordaniu
2. Sędziowanie Jefty, Ibsana, Elona i Abdona oraz Helego równoległe do czasów Samsona.

Ad 1. Równoległość pokoju za Debory i Gedeona.Zwykle po zakończeniu któregoś z okresów niewoli lub pokoju w Księdze Sędziów pada słowo „znów”, „po śmierci tego lub tego”, ale nie w tych dwóch zakresach. Debora sądziła lud w czasie ucisku kananejskiego i po nim. A Sdz 6:1, wprowadzając po Deborze postać Gedeona stwierdza po prostu: „Izraelici czynili zło w oczach Pana i Pan podał ich w ręce Midianitów na siedem lat” (tak jest w tekście hebrajskim). Ponadto tłem akcji są inne pokolenia i miejsca. Wreszcie po interwencji obydwu tych postaci nastąpił identyczny (bo moim zdaniem ten sam) okres pokoju – 40 lat.

Dlatego od końca osiemdziesięcioletniego pokoju po Ehudzie naliczamy dłuższy z tych dwóch okresów, kończący się czterdziestoletnim okresem pokoju (przyjmujemy, że okres pokoju zaczął się w tym samym momencie)

Kanaan:

80 lat pokoju Ehuda – Niewola kananejska (20 lat) – Pokój za Debory (40 lat)
20+40=60

Zajordanie w tym samym czasie:

80 lat pokoju Ehuda – Trzynaście lat przerwy – Ucisk midianicki (7 lat) – Pokój za Gedeona (40 lat)
13+7+40=60

Ad 2. Równoległość najazdu Filistynów i Ammonitów.Sprawę tę dostrzegł również brat Edgar, a po nim David Rice^[2]. Wprowadzeniem do historii o Jeftem i Samsonie jest następujący werset:

Sdz 10:7
Zapłonął zatem gniew Pana przeciwko Izraelowi, wskutek czego oddał On ich w ręce Filistynów i Ammonitów.(BT)

Wynika z niego, że wskutek upadku moralnego Hebrajczyków Pan ukarał ich najazdem Filistyńczyków i Synów Ammona. O Samsonie anioł powiedział, że „ten pocznie wybawiać Izraela z ręki Filistynów” (Sdz 13:5), a więc był to początek wieloletnich zmagań ludu wybranego z Filistyńczykami. Samson działał w obrębie działu Dana. Z kolei Jefte powstał w Gileadzie (za Jordanem) i rozprawił się z Ammonitami. Wniosek: okresy te należy liczyć równolegle ze sobą, obydwa mniej więcej od śmierci Jaira (Sdz 10:5).

Zajordanie (Gilead)

Śmierć Jaira –> Ucisk ammonicki (18 lat) –> Jefte (6)  –> kolejni sędziowie
18+6 (mniej interesująca nas linia chronologiczna, zaczynająca się od wspólnego punktu)

Południowy Izrael

Śmierć Jaira –> Ucisk filistyński (40 lat, w tym 20 lat Samsona) –> Samuel
40

Biblia umożliwia taki paralelizm dzięki temu, że nie ma tu podkreślenia następstwa zdarzeń. W prologu do historii Samsona napisane jest: Gdy znów zaczęli Izraelczycy czynić to, co złe w oczach Pana, wydał ich Pan w ręce Filistynów na czterdzieści lat.

A teraz synchroniczne liczenie okresu Sędziów „na piechotę” (podporządkowane 1 Krl 6:1):

OKRES SĘDZIÓW IZRAELSKICH

1.	Niewola mezopotamska	8	Jozue 14:1; Sędz. 3:8
2.	Otniel	40	Sędz. 3:11
3.	Niewola moabska	18	Sędz. 3:14
4.	Aod (Ehud)	80	Sędz. 3:16-30
5.	Niewola kananejska (Jabin)	20	Sędz. 4:3, 4
6.	Debora / Gedeon	40	Sędz. 5:31
7.	Abimelech	3	Sędz. 9:22
8.	Tola	23	Sędz. 10:2
9.	Jair	22	Sędz. 10:3
10.	Niewola ammonicka i filistyńska	40	Sędz. 13:1
11.	Do wołania o króla	20	1 Sm 6:1; 7:2
	Razem lat 314

480 lat z Księgi Królów:
40+7+x+y+314+z+40+40+3=480 (Eksodus + Podbój + Dożywanie Jozuego + Dożywanie starszych + Wiek Sędziów + Samuel do wyboru króla+ Saul + Dawid + 3 lata Salomona^[3] = 480 lat.)

Józef Flawiusz podaje myśl, że Jozue dowodził narodem 25 lat (45 lat w chwili wysłania go na zwiady, 85 w chwili objęcia władzy, 91 w czasie Podziału Ziemi). Brzmi to prawdopodobnie. Flawiusz nie jest autorytetem w tej sprawie, ale być może miał dostęp do jakiejś ustnej rabinicznej tradycji. Stąd okres epilogu życia Jozuego to 25-7=18 lat. Flawiusz znany jest ze swojej przesady i nietrzymania się Pisma Świętego, więc nie upieram się przy tym. Można to opuścić.

Czas sędziowania Samuela do momentu wołania o króla również jest spekulatywny. Zasugerowałem się wiekiem Helego. Heli zestarzał się już bardzo (2 Sam 2:22) i zaczynał tracić wzrok, czyli mógł mieć ponad 70 lat (4 Moj 8:25). Samuel zaś był „młody”, więc damy mu minimum – 12 lat. Heli zmarł w wieku 98 lat (po 28 latach), a 20 lat później Samuel wystąpił przed Izraelem. Potem zestarzał się i Izraelici zażądali króla. Ile lat mógł mieć wówczas Samuel?                                                           

12+28+20+10=70

Jak widać, 10 lat to więcej niż dość, aby człowiek w tym wieku zestarzał się i opadł z sił. Po siedemdziesiątce Dawid był już starcem. Jednak – co niezwykłe – Samuel umiera dopiero w roku śmierci Saula, a zatem około 40 lat później. Zmarł jako naprawdę długowieczny człowiek.

OKRES 480 LAT:

1.	Exodus	40	Jozue 14:1; Sędz. 3:8
2.	Podbój Ziemi	6	Sędz. 3:11 (wiek Kaleba40+40+5=85)
3.	Spoczynek Jozuego	~ 18	Sędz. 3:14
4.	Spoczynek starszych	~ 9	Sędz. 3:16-30
5.	Sędziowie	314	Sędz. 4:3, 4
6.	do Saula	~ 10	Sędz. 5:31
7.	Saul	40	Sędz. 9:22
8.	Dawid	40	Sędz. 10:2
9.	Salomon	~ 3	Sędz. 10:3
	Razem lat 480

Nie jestem zadowolony z podanych przeze mnie przypuszczeń na temat okresów x, y,z. Ale na temat ich długości nie ma żadnych informacji Pisma Świętego.  Z próżnego i Salomon nie naleje – mówi znane przysłowie. Ich łączną długość dedukujemy odejmując od 480 lat 443 znane lata – co daje pulę około 36 lat. Celem mojej interpretacji jest pokazanie, że synchronizm 480 lat Księgi Królewskiej jest możliwy, nie przeczy Pismu Świętemu i harmonizuje wszystkie wersety.

Co do zaproponowanego przeze mnie rozwiązania, to skraca ono „ogniwo nr 5 chronologii biblijnej”, czyli Wiek Sędziów, o 100 lat – zamiast 450 lat mamy około 314 plus 36 do rozdysponowania między dożywanie Jozuego i starszych a sędziowanie Samuela do powołania monarchii. Stosując synchronizm 480 lat mamy zgodność między Kronikarzem a św. Pawłem.

Przesyłam wyrazy szacunku tym, którzy wytrwali do końca artykułu i zachęcam do rozważenia przedstawionych problemów w kontekście całej chronologii biblijnej i opartych na niej nauk. Kiedy zwróciłem uwagę na to zagadnienie bardzo mnie ono emocjonowało, po czym zdałem sobie z zażenowaniem sprawę, że inni bracia i siostry już od wielu lat znają te argumenty. Jeśli więc ktoś z was rozumie kwestię okresu Sędziów trochę lepiej i mógłby wskazać jakieś nieścisłości lub błędy, to niech się tym proszę podzieli.