ODKRYCIE MIASTECZKA W GALILEI SPLĄDROWANEGO PRZEZ PERSÓW W VII WIEKU N.E.

opracowanie: Kasia Śmiałkowska

publikacja: 26 czerwiec 2020

Izraelscy archeolodzy opublikowali analizę bogatego chrześcijańskiego miasteczka w Galilei, które najprawdopodobniej zostało splądrowane przez perskich najeźdźców w 613 r. n.e.

Pozostałości bizantyjskiej osady o nazwie Pi Mazuwa zlokalizowane są w północno-zachodnim „rogu” Izraela, na granicy z Libanem. Odnaleziono je w 2007 roku podczas przygotowywania terenu pod drogę. Wśród odkryć znalazła się chrześcijańska ikonografia, duży dom, a także część kolorowej, wysokiej jakości mozaiki na podłodze.

Jak informuje publikacja w języku hebrajskim (Atiqot), osada ta wspomniana była w Talmudzie Jerozolimskim z IV-V wieku jako część „terenów zakazanych” i według żydowskiego prawa nie była uznawana za terytorium żydowskie.

„Chociaż nie mamy w tej chwili dokumentów ze źródeł chrześcijańskich na temat tej osady, wszelkie dowody wskazują, że zamieszkana była prawie wyłącznie przez chrześcijan” – mówi prowadzący w niej badania Gilad Cinamon.

Oprócz kolorowej mozaiki archeolodzy znaleźli również ceramikę, krzyż z brązu, bizantyjskie monety, rzadkie odważniki z VI wieku oraz kamienie z wyrytymi na nich krzyżami. W ciągu dwóch sezonów prac odsłonięto cztery struktury. Badacze uważają, że odważnik z brązu „świadczy o dobrym stanie gospodarczym tej wiejskiej społeczności”.

Na mozaice o wymiarach 5x5 metrów widoczne są motywy roślinne, figury ludzi i zwierząt, a także fragmenty greckich napisów. Zdaniem naukowców mozaika ta była zapewne dziełem doświadczonych artystów i zdobiła podłogę lokalnej willi. Przeniesiono ją do muzeum w kibucu En-Dor, niedaleko Nazaretu, gdzie jest obecnie częścią ekspozycji.

W pomieszczeniu znajdowały się przedmioty chrześcijańskie, ale raczej nie wygląda ono na kaplicę – raczej na salę służącą do przyjmowania gości w domu bogatej rodziny.

Znalezione monety datowane są na czasy bizantyjskie i muzułmańskie, z wyjątkiem jednej, wybitej w Lyonie we Francji w 314 lub 315 roku n.e.

Imperium bizantyjskie oraz perskie imperium Sasanidów toczyły ze sobą wojnę w latach 602-628 n.e. Był to ostatni epizod w serii konfliktów między tymi mocarstwami. Persowie najechali tereny dzisiejszego Izraela i podbili Jerozolimę w roku 614, korzystając z pomocy żydowskich sprzymierzeńców ciemiężonych przez Bizantyńczyków.

Zdaniem naukowców, w tym regionie znajdowało się wówczas około 140 osad chrześcijańskich, w tym 63 kościoły i klasztory. W kolejnych 13 osiedlach mieszkała populacja mieszana. Wiele spośród tych chrześcijańskich miejsc w Galilei zostało zniszczonych podczas najazdu Persów.

Fragment mozaiki z Pi Mazuwa (źródło: The Times of Israel)