W BET SZE’ARIM NATRAFIONO NA LICZĄCY 1800 LAT NAGROBEK „JAKUBA KONWERTYTY”

opracowanie: Kasia Śmiałkowska
publikacja: 03 czerwiec 2022

Osiemnaście stuleci temu nawrócony na judaizm Jakub napisał czerwonym atramentem na nagrobku znak ostrzegający świat przed otwarciem jego grobu na prestiżowym żydowskim cmentarzu Bet Sze'arim w Galilei.

Wikipedia - Bet Sze’arim

 

Znak, odkryty rok temu na terenie parku narodowego, został opublikowany we wspólnym komunikacie prasowym Uniwersytetu w Hajfie i Izraelskiego Urzędu ds. Starożytności (IAA) przed jednodniową konferencją zaplanowaną na 1 czerwca. Napis został dostarczony do IAA, który pracuje nad jego zachowaniem w nadziei, że pewnego dnia znajdzie się na wystawie.

W nekropolii w Bet Sze'arim odkryto do tej pory ponad 300 napisów w czterech językach, jednak ten „nawrócony” napis i inny napis na ścianie obok są pierwszymi zidentyfikowanymi w ciągu ostatnich 65 lat. Co więcej, jest to pierwszy napis, który jednoznacznie stwierdza, że pochowano tam osobę nawróconą.

Pochodzący z późnego okresu rzymskiego lub wczesnego okresu bizantyjskiego napis głosi: „Jakub (Iokobos) konwertyta przysięga na siebie, że każdy, kto otworzy ten grób, będzie przeklęty”. Po tym stwierdzeniu narysowano grubą czerwoną linię, a inny skryba napisał: „W wieku 60 lat”.

Podczas gdy bardzo powszechne jest występowanie formuły klątwy ostrzegającej przed otwarciem grobu – który zazwyczaj zawierał kilka ciał – ten znak został skomponowany w „dziwnej” grece, jak powiedział profesor Uniwersytetu w Tel Awiwie Jonathan Price, który odszyfrował inskrypcję. „Najwyraźniej tak właśnie mówił” – powiedział profesor.

Zdaniem profesora w starożytnym świecie nie było niczym niezwykłym to, że ludzie komponowali swoje znaki nagrobne przed śmiercią. Dlatego można traktować „przekleństwo” jako mowę samego Jakuba.

„Jestem pewien, że przygotował swój kamień przed śmiercią. Nie wiemy, czy pisał ręką, czy nie”, choć kształt liter jest „całkiem dobry w porównaniu z innymi domowymi inskrypcjami” – powiedział prof. Price.

Bet Sze'arim, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jest uważane za miejsce ostatniego spoczynku Judy HaNasiego, czołowego rabina z II w. n.e., któremu przypisuje się redakcję Miszny i który był przewodniczącym Sanhedrynu. Po jego pochówku Żydzi z całego regionu podejmowali ogromne starania, aby również tam zostać pochowanym.

„Bet Sze'arim jest znane jako międzynarodowe miejsce pochówku Żydów z całego Wschodu, w tym z Jemenu, Palmyry i całej starożytnej Ziemi Świętej”.

„Kto wie, skąd on [Jakub] przybył” – śmieje się profesor. „I nigdy się tego nie dowiemy, chyba że znajdziemy jego pamiętnik, a to raczej się nie zdarzy”. Jednocześnie prof. Price zakłada, że jego językiem ojczystym była greka. „Jego zabawna greka nie oznacza, że czuł się w niej nieswojo”.

Napis składa się z czterech elementów. Po pierwsze, informuje, że imię zmarłego, Jakub, czyli po grecku Iokobos, być może nie jest jego imieniem nadanym, ale raczej takim, które przyjął w późniejszym okresie życia. A po drugie, że zmarł w wieku 60 lat.

Dowiadujemy się, że Jakub jest „w pełni nawrócony”, dzięki użyciu greckiego słowa „prozelita”. Zdaniem profesora, w tej epoce istniała jeszcze jedna kategoria półwyznawców, zwanych „bojącymi się Boga”, którzy nie przyjęli wszystkich przykazań i prawdopodobnie nie zostali obrzezani.

Ostatnią informacją uzyskaną z nagrobka jest ostrzeżenie, aby nie otwierać grobu. Nie dotyczy to jednak umiejscowienia grobu, ponieważ – jak powiedział prof. Price –– tablica z pewnością została przeniesiona przez starożytnych szabrowników.

Napis został znaleziony rok temu przez kierownika ds. ochrony parków i rekreacji Yehonatana Orline'a w nieznanej do tej pory jaskini grobowej; był oparty o ścianę. Obok niej na ścianie znajdował się jednak drugi napis, który definitywnie identyfikował jednego z mieszkańców pobliskiej niszy grobowej.

Adi Erlich, dyrektor wykopalisk w Bet She'arim, profesor Uniwersytetu w Hajfie, powiedział w oświadczeniu, że imponujące jest to, że w czasach, gdy chrześcijaństwo stawało się religią dominującą, widzimy dowody ciągłego nawracania się na judaizm.

„Obecne znalezisko jest jednym z niewielu, które odnotowują słowo 'nawrócony' w późnym okresie rzymskim” – powiedział Adi Erlich.

Zdaniem Erlicha inskrypcja uczy o życiu w późnej epoce rzymskiej/wczesnym okresie bizantyjskim w Galilei, która była centrum żydowskiego osadnictwa po zniszczeniu Judy w czasie rewolty Bar Kochby w 135 r. n.e.

„Pomimo upadku Judei, po kilku nieudanych buntach żydowskich, wzmocnieniu chrześcijaństwa i jego rozprzestrzenianiu się w imperium, widzimy, że wciąż są ludzie, którzy decydują się przyłączyć do religii żydowskiej, a nawet z dumą to deklarują” – powiedział Erlich.


Nagrobek Jakuba Konwertyty sprzed 1800 lat (źródło: The Times of Israel)


Lokalizacja Bet Sze’arim (źródło: Wikipedia)


Park Narodowy Bet Sze’arim (źródło: Wikipedia, by The original uploader was בן הטבע at Hebrew Wikipedia. - Transferred from he.wikipedia to Commons., CC BY-SA 2.5)


Podziemna nekropolia w Bet Sze’arim (źródło: The Times of Israel)

Artykuł źródłowy:

© | ePatmos.pl