Archeolodzy odkryli rzadką lampkę oliwną w kształcie groteskowej twarzy przeciętej na pół, na fundamencie budynku wzniesionego w Jerozolimie tuż po zniszczeniu Drugiej Świątyni, prawie 2000 lat temu.
Jest to pierwsze tego typu odkrycie w Izraelu i jedno z nielicznych na świecie.
Naukowcy z izraelskiego Urzędu ds. Starożytności powiedzieli w środowym oświadczeniu, że ich zdaniem lampa z brązu została umieszczona w fundamentach, aby przynieść szczęście mieszkańcom budynku z okresu rzymskiego. Szacuje się, że eksponat pochodzi z końca I lub początku II wieku n.e.
Razem z lampką na Drodze Pielgrzymek w Mieście Dawida znaleziono również wyjątkowo dobrze zachowany knot lampy.
Z Drogi Pielgrzymiek korzystali 2000 lat temu żydowscy pielgrzymi, kiedy odwiedzali najświętsze miejsce judaizmu – Wzgórze Świątynne.
„Złożenie ofiary z tej lampy może świadczyć o znaczeniu budynku, który mógł być powiązany z ochroną Sadzawki Syloe, głównego źródła wody w mieście” - powiedzieli dr Yuval Baruch i Ari Levy.
„Ta lampa jest bardzo wyjątkowym znaleziskiem i, o ile wiemy, pierwszym tego rodzaju w Izraelu” – czytamy w oświadczeniu. „Wyjątkowość obecnego obiektu polega na tym, że jest to tylko połowa twarzy”.
Powód tego mógł być praktyczny – lampa mogła być przymocowana do płaskiego przedmiotu lub ściany, służąc jako kinkiet – ale oświadczenie archeologów sugeruje, że główne użycie przedmiotu było ceremonialne.
„Ofiary wmurowane w fundamenty były powszechne w starożytnym świecie i miały na celu zapewnienie trwałości budynku i szczęścia jego mieszkańców; zwykle były zakopywane pod podłogami budynków lub fundamentami” – powiedzieli archeolodzy.
Według oświadczenia lampę wlano do rzeźbionej formy, która miała kształt połowy twarzy brodatego mężczyzny o groteskowym wyglądzie. Końcówka lampy ma kształt półksiężyca, a trzonek – akantu. Dekoracja, która pojawia się na lampie, przypomina często używany rzymski motyw artystyczny, podobny do teatralnej maski.
Po wysłaniu lampy do laboratorium Urzędu ds. Starożytności badacze znaleźli jej knot, który był wyjątkowo dobrze zachowany. Knot, który jest bardzo rzadkim znaleziskiem, został poddany badaniu przez dr Naamę Sukenik, kurator materiałów organicznych. Po badaniu mikroskopowym zidentyfikowała knot jako wykonany z lnu. Przyszłe badania postarają się zidentyfikować wszelkie pozostałości oleju pozostawione na knocie, co pomoże określić, czy lampa była używana, a jeśli tak, to jakiego oleju użyto do jej zapalenia.
„Budynek, w którym odkryto lampę, został zbudowany bezpośrednio na szczycie Drogi Pielgrzymek pod koniec okresu Drugiej Świątyni” - powiedział Ari Levy, dyrektor wykopalisk w Urzędzie. „Budowa tak masywnej budowli w okresie po zniszczeniu żydowskiej Jerozolimy pokazuje znaczenie tego obszaru nawet po zniszczeniu Drugiej Świątyni.”
„Możliwe, że znaczenie tego budynku i potrzeba pobłogosławienia jego działalności poprzez zakopanie ofiary w fundamencie wynikało z jego bliskości do Sadzawki Syloe, która była również używana w okresie rzymskim jako centralne źródło wody w mieście” – powiedział Ari Levy.
„Kolekcje na całym świecie zawierają tysiące lamp z brązu, z których wiele wykonano w skomplikowanych kształtach, co wskazuje na swobodę artystyczną, jaką posiadali rzymscy artyści pracujący w metalu” – powiedział Yuval Baruch. „Tymczasem ta połowa lampy, a właściwie połowa twarzy, którą odkryto w Mieście Dawida, jest bardzo rzadkim przedmiotem: podobnych odkryto tylko kilka na całym świecie i jest pierwszym tego rodzaju znaleziskiem w Jerozolimie”.
Lampka znaleziona w Mieście Dawida (źródło: The Times of Israel)
Lampka znaleziona w Mieście Dawida (źródło: The Times of Israel)
Miejsce na Drodze Pielgrzymek, gdzie znaleziono lampk (źródło: The Times of Israel)
Na podstawie:
The Times of Israel - 2,000-year-old oil lamp shaped like a grotesque face found in City of David
© | ePatmos.pl