Wykopaliska w ostatnich latach odsłoniły zdumiewające struktury związane z drugą świątynią; znajdują się one po południowo-wschodniej stronie Wzgórza Świątynnego i obejmują stopnie prowadzące do świątyni, bramy, przez które wchodziło się na jej teren, oraz rytualne łaźnie, cysterny, domy mieszkalne i fortyfikacje.
Częścią świątynnej infrastruktury były główne bramy nazywane bramami Chuldy. Pochodzenie nazwy nie jest pewne. „Chulda” w języku hebrajskim oznacza szczura (bez negatywnego nacechowania); bramy prowadziły do tuneli wychodzących na dziedziniec świątyni, co mogło się kojarzyć z tymi zwierzętami.
Niektórzy sądzą, że nazwa ta ma związek z prorokinią Chuldą, wspomnianą dwukrotnie w Starym Testamencie:
„Poszli więc kapłan Chilkiasz i Achikam, i Akbor, i Szafan, i Asajasz do prorokini Chuldy, żony Szalluma, syna Tikwy, syna Charchasa, przełożonego szatni. Mieszkała ona w Jeruzalemie w drugiej dzielnicy” – 2 Król. 22:14.
„Poszedł więc Chilkiasz i ci, którym król kazał, do prorokini Chuldy, żony Szalluma, syna Tokhata, syna Chasry, przełożonego szatni. Mieszkała ona w Jeruzalemie w drugiej dzielnicy i powiedzieli jej, o co chodzi” – 2 Kron. 34:22.
Do bram prowadziły monumentalne schody, którymi tysiące pielgrzymów wchodziły do świątyni. Składają się one naprzemiennie ze stopni o szerokości 90 cm i 30 cm; uważa się, że taki układ zmuszał wchodzących do patrzenia pod nogi i w ten sposób niejako ukłonu czy też okazania szacunku świątyni.
Jak widać na ilustracjach, istniała jedna brama, składająca się z trzech łuków, umieszczona bardziej na wschód, oraz druga, z dwoma łukami – bardziej na zachód. Podczas świąt i innych dni, kiedy do świątyni przychodziły tłumy, bramy wschodnie były używane do wchodzenia, a bramy zachodnie – do wychodzenia ze świątyni. Wyjątkiem byli pielgrzymi odprawiający żałobę: wchodzili w kierunku odwrotnym, żeby wszyscy mogli wyrazić im współczucie.
Na południe od wielkich schodów znajdują się mykwy, w których oczyszczali się pielgrzymi przed wejściem do świątyni.
Ilustracje:
- Rekonstrukcja świątyni Heroda i lokalizacja bram Chuldy na południowej ścianie struktury.
- Dwie bramy – jedna z dwoma łukami, druga z trzema.
- Zarys bramy z trzema łukami.
- Pozostałości bramy z dwoma łukami – ukrytej pod budowlą średniowieczną.
- Południowa ściana Wzgórza Świątynnego - Ofel; po lewej stronie brama Chuldy, na środku dziesiątki cystern i mykw, w tle – Góra Oliwna.
Dodatkowe materiały:
Większe zdjęcia: BibleWalks.com - Ophel and Hulda Gates
Video: Hulda Gates - The main entrance gates to the Holy Temple - The Jerusalem Archaeological Park
Szkic rekonstrukcji bram na południowej ścianie: Wikipedia - Huldah Gates
Na podstawie:
Bible Walks - Ophel and Hulda Gates